Phát triển tự dân là một tiến trình tập thể trong đó người dân cam kết hành động để tạo ra sự thay đổi trong cuộc sống, trong cộng đồng và xã hội để đáp ứng các nhu cầu, và để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ gây ra những vấn đề của họ.
Chương trình Phát triển Tự dân được Caritas Dalat thực hiện hướng đến các lãnh vực sinh kế bền vững; tái tạo và bảo vệ môi trường, tài nguyên địa phương; xây dựng tinh thần đoàn kết liên đới trong cộng đồng; bảo tồn và phát huy kiến thức bản địa và văn hóa truyền thống; tham gia vận động chính sách để quyền của người nông dân nhỏ được nhìn nhận.
Caritas Đà Lạt đã thực hiện dự án từ năm 2014 với 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Từ năm 2014 – 2015 gồm 6 cộng đồng dân tộc thiểu số
- Giai đoạn 2: từ năm 2017 – 2019 gồm 12 cộng đồng dân tộc thiểu số
- Giai đoạn 3: từ năm 2020 – nay gồm 17 cộng đồng dân tộc thiểu số, các hội người khuyết tật trong tỉnh Lâm Đồng và mạng lưới Caritas Đà Lạt
Thông qua chương trình PLD, người dân thực hành nông nghiệp sinh thái và nhân rộng trong cộng đồng. Một hệ thống đảm bảo có sự tham gia CFGS được xây dựng và vận hành để chứng nhận các sản phẩm sinh thái được người dân trong các nhóm tham gia sản xuất. Các nhóm hoặc tổ chức cộng đồng được hình thành và/hoặc được củng cố, như là một phần tất yếu của quá trình phát triển do người dân làm chủ. Người trẻ được tham gia vào tiến trình thay đổi để các giá trị văn hóa truyền thống và sự khôn ngoan của cộng đồng được bảo tồn, phát huy và tiếp tục được lưu truyền. Ngoài ra, mạng lưới Caritas Đà Lạt được tăng cường ở cấp giáo hạt và giáo xứ để có những hành động đối với biến đổi khí hậu và Laudato Si’.
Phát triển tự dân sử dụng phương pháp tiếp cận mang tính tham gia của cộng đồng bắt đầu từ những gì họ có, họ là ai? Trọng tâm của chương trình là việc học hỏi không ngừng thông qua các chuyến tham quan trao đổi học hỏi, chia sẻ và làm việc cùng nhau. Với sự thúc đẩy của nhân viên Caritas, các sáng kiến được cộng đồng đưa ra dựa trên bối cảnh của địa phương, kiến thức, nguồn lực và nền văn hóa của chính họ. Những hành động này từng bước sẽ xây dựng một tương lai hòa bình, đa dạng và bền vững như chính cộng đồng mơ ước.
Quá trình Phát triển Tự dân mang đến những trải nghiệm học hỏi lẫn nhau giữa các cộng đồng cũng như đối với tổ chức hỗ trợ. Kinh nghiệm của Caritas Đà Lạt cho thấy rằng mặc dù cần thời gian và với lộ trình đầy chông gai thử thách, cách tiếp cận phát triển tự dân đã thúc đẩy người dân ở mọi cấp độ
phát triển nội lực từ việc xây dựng kiến thức bền vững và phong phú.