Phát triển tự dân (PLD - People Led Development) là chương trình do Caritas Đà Lạt đồng hành cùng các cộng đồng khó khăn, đây là một tiến trình tập thể dài hạn, trong đó bà con cam kết hành động để tạo ra sự thay đổi trong cuộc sống, trong cộng đồng và xã hội theo hướng tích cực, nhằm đáp ứng các nhu cầu, và giải quyết các nguyên nhân gốc rễ gây ra những vấn đề của họ, hướng đến sự phát triển bền vững nhưng vẫn thân thiện với môi trường sống!
Nhìn lại chặng đường đã qua, những nỗ lực bền bỉ của bà con đã mang lại nhiều chuyển biến tích cực, cả trong đời sống kinh tế lẫn tinh thần gắn kết cộng đồng. Hôm nay, thành quả ấy được lan tỏa trong bầu không khí hân hoan của ngày hội, mở đầu bằng tiết mục múa truyền thống đặc sắc của nhóm múa Đạ Tông, thể hiện niềm tự hào văn hóa và niềm tin vào tương lai. Tiếp đó là phần phát biểu khai mạc của Cha Gioan Bosco Hoàng Văn Chính – Cha Tổng Đại Diện kiêm Giám Đốc Caritas Đà Lạt – Ngài gửi lời tri ân hành trình đã qua đến các cộng đồng, khơi dậy tinh thần đoàn kết và nhắc nhớ mọi người hướng đến sứ mệnh chung đầy ý nghĩa.
Ngay sau đó là nghi thức trao tặng sổ lưu bút kèm theo những lời chúc ý nghĩa từ ban điều hành. Cuốn sổ này không chỉ là một món quà mà còn là “cánh cửa” mở ra những cảm nhận chân thành, những lời góp ý khách quan từ các vị khách ghé thăm. Những dòng chữ được viết trong sổ sẽ trở thành tư liệu quý giá, đồng hành cùng bà con, giúp họ nhìn lại hành trình đã qua, rút ra bài học kinh nghiệm và góp phần định hướng phát triển trong tương lai.
SHOW BIỀU DIỄN DIỄN THỜI TRANG ĐẶC BIỆT
Một điểm mới trong buổi tổng kết là phần nhìn lại các hoạt động trong năm được biến tấu thành một show biểu diễn thời trang mang đậm dấu ấn dân tộc, xoay quanh các điểm tin như vấn đề cơ cấu, tổ chức cộng đồng, văn hóa bản địa, nông nghiệp sinh thái, chăn nuôi gia súc, gia cầm, đặc biệt là phần giới thiệu các sản phẩm do chính bà con trong các cộng đồng làm ra, trong đó nổi bật là cà phê Oh Mi Koho - sản phẩm cà phê sạch đã đạt được chứng nhận OCOP 3 sao, đang hướng đến việc kí kết và cung ứng vào siêu thị Go Đà Lạt. Pơ Nơm và Chiêng Kao cũng là hai thương hiệu cà phê mới được bà con Păng Sim & Chiêng Kao ấp ủ thực hiện, bước đầu đã có những khách hàng đầu tiên.
"Cà phê sản phẩm địa phương - Chất lượng sản phẩm, mùi hương ngạt ngào
Oh Mi, Pơ Nơm, Chiêng Kao Xin mời quý khách dạt dào vào mua"
Bên cạnh đó, tổ hợp tác Đưng K'Nớ cũng có sản phẩm mật ong rừng Pơ Kao chất lượng đạt chứng chỉ OCOP 3 sao, tham gia cuộc thi khởi nghiệp xanh do BSA tổ chức, vào đến chung kết và nhận được 2 giải về hỗ trợ truyền thông & sản phẩm lâm sản ngoài gỗ.
Cùng với mật ong rừng Pơ Kao, măng khô Tình Tang cũng là một sản vật quý từ rừng, là sản phẩm mới chớm của cộng đồng Cil Múp, một món ăn mà thiên nhiên trao tặng cho con người từ thuở sơ khai, được bà con Cil Mup lặn lội vào rừng, hái từng búp măng tươi, mang về phơi khô và sơ chế.
PHẦN HỌC HỎI & GIAO LƯU GIỮA CÁC CỘNG ĐỒNG
Phần giữa chương trình dành cho những câu chuyện truyền cảm hứng từ ba cộng đồng: K'tip với hành trình canh tác lúa hữu cơ, thôn 3 Lộc Tân với nỗ lực khôi phục văn hóa, và Păng Sim với sáng kiến hình thành nhóm cà phê để cỏ.
Thông qua những câu chuyện nổi bật, 14 cộng đồng có cơ hội giao lưu, đặt câu hỏi và chia sẻ kinh nghiệm thực tế. Nhiều thắc mắc được đặt ra, từ những khó khăn trong quá trình đổi mới và cách khắc phục, đến việc kêu gọi thành lập nhóm cộng tác, giải quyết mâu thuẫn nội bộ, hay thủ tục xin cấp phép xây dựng và nguồn nguyên vật liệu. Đặc biệt, đối với dự án xây nhà sàn truyền thống, bà con cũng quan tâm đến cách lập kế hoạch thực hiện hiệu quả.
Về nông nghiệp, nhiều vấn đề chuyên sâu được thảo luận, như cách bảo quản giống lúa trước khi gieo trồng, phương pháp lai tạo giống phù hợp với vùng miền và giải pháp chống thoái hóa giống qua nhiều vụ.
Trong canh tác cà phê, bà con đặt câu hỏi về tác động của việc không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đối với năng suất và chất lượng cây trồng, các biện pháp thay thế an toàn, cũng như khả năng thích ứng và tỷ lệ sống của cây khi chuyển đổi phương thức canh tác.
Rất rất nhiều câu hỏi đã được đặt ra, bà con cùng trao đổi sôi nổi và truyền lại kiến thức kinh nghiệm của mình cho các nhóm cùng học hỏi. Mọi người cũng không quên hẹn nhau một ngày đẹp trời để đến thăm & học hỏi trực tiếp tại địa phương.
Sau khi chia sẻ thông tin, và xác định những vấn đề còn tồn đọng cũng như những kĩ năng còn thiếu, Caritas Đà Lạt giới thiệu thêm một khóa học miễn phí về cách tiếp thị sản phẩm cũng như quản lý tài chính để giúp bà con tối ưu hóa đầu ra khi bước đầu đã có những sản phẩm tốt, khóa học sẽ do một chuyên gia về Marketing soạn thảo và bàn bạc kĩ lưỡng với các trưởng cụm về hướng đi và cách truyền tải, hiện đã có 12 cộng đồng đăng kí tham dự khóa học dài hạn bổ ích này.
TRẢI NGHIỆM SẢN PHẨM CỘNG ĐỒNG VÀ CHIA SẺ HẠT GIỐNG ĐỊA PHƯƠNG
Phần chia sẻ chung tạm kết thúc để nhường chỗ cho phần tham quan, giao lưu & trải nghiệm sản phẩm giữa các nhóm, thông qua Phiên Chợ Thông Tin, phiên chợ trưng bày đầy đủ các sản phẩm do chính tay bà con chắt chiu làm nên và poster trình bày ngắn gọn những thành tích hoạt động tích cực trong năm qua ở mỗi gian hàng.
Không dừng lại ở đó, bà con còn chuẩn bị thêm các hạt giống nông sản tốt để trao đổi cùng các cộng đồng khác, mọi người có những phút giây cầu nguyện lắng đọng, nhắc nhớ lại giá trị tuyệt vời của hạt giống và sau đó lại rôm rã lựa chọn hạt giống mang về gieo trồng, hạt giống chính là lương thực, chính là nguồn gốc của sự sống, là nguồn dinh dưỡng nuôi lớn con người.
Thời khắc cận kết chương trình, các cộng đồng chia sẻ ngắn gọn về kế hoạch thực hiện trong năm 2024, rồi cùng cổ vũ tinh thần cho nhau bằng các câu khẩu hiệu tập thể: Thành công.. Thành công... chúng ta nhất định sẽ thành công... hay những tràng pháo tay giòn giã cho một năm mới đầy năng lượng.
Chị Maria Goretti Đinh Thị Hồng Phúc - Phó Giám đốc Caritas Đà Lạt chia sẻ thêm: "Đây là một tiến trình dài hạn, không thể thay đổi trong một vài năm ngắn ngủi vì vậy bà con cần bền bỉ, cố gắng tập trung nhiều hơn vào chất lượng sản phẩm, hướng tới các chứng nhận đạt chuẩn, củng cố quy trình sản xuất nhằm nâng tầm giá trị sản phẩm thay vì chạy theo số lượng khi khả năng & nguồn lực thực tế chưa đủ để đáp ứng… Một điểm đáng khen là bà con đã có nhiều sự tiến bộ, khi có thể tự tin hơn trước đám đông, có khả năng phát biểu ý tưởng bản thân, hay phản biện để trao đổi và tạo lập kế hoạch.. Bên cạnh đó, tệ nạn xã hội cũng ngày càng gia tăng, người lớn trong cộng đồng cần quan tâm & tạo môi trường việc làm để giúp các em thanh thiếu niên có cơ hội cộng tác tham gia, học hỏi, thay vì sa vào các tệ nạn”.
Có thể mâu thuẫn và khó khăn sẽ luôn tồn tại và tiếp diễn, dù với cộng đồng đã phát triển hơn 10 năm hay những cộng đồng vừa mới chớm thành lập, mỗi cộng đồng đều có những khó khăn và thử thách riêng cần phải vượt qua, tuy nhiên khi các cộng đồng kết nối thành một mạng lưới, cùng nhau học hỏi, trao đổi & giúp đỡ lẫn nhau, khó khăn dường như vẫn còn đó, chỉ khác là có thêm một điểm tựa tinh thần khi cần giúp đỡ, một giải pháp sáng tạo khi chia sẻ câu chuyện cùng nhau, một sự tự tin vào bản thân & một động lực mạnh mẽ cho việc bắt tay vào việc thoát nghèo ở hiện tại & xây dựng một tương lai tốt đẹp cho thế hệ con cháu.
Chúc cho các cộng đồng tiếp tục duy trì & hung nóng động lực, mỗi năm chỉ tiến thêm một chút thôi, nhưng qua nhiều năm chúng ta sẽ nhận lại những thành quả lớn lao, tăng thêm mạng lưới liên kết & là nguồn cảm hứng cho nhiều cộng đồng khác cùng thay đổi và phát triển.
Xin chân thành cảm ơn sự hiện diện đông đủ của Cha tổng đại diện Gioan Bosco Hoàng Văn Chính, Chị Maria Goretti Đinh Thị Hồng Phúc - Phó GĐ Caritas Đà Lạt, Đại diện Hội NKT Đức Trọng, các chị em bệnh nhân tại cơ sở BTXH Trọng Đức, đại diện các cộng đồng PLD và toàn thể anh chị em nhân viên Caritas Đà Lạt. Hy vọng trong năm 2024 này, các cộng đồng sẽ nâng cao tinh thần đoàn kết, làm việc nhóm, cố gắng hy sinh vì công việc chung, vì một ngày mai tốt đẹp hơn.
Truyền thông Caritas Đà Lạt